Wat
De afkorting ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy en is een nieuwe vorm van gedragstherapie. Binnen ACT leer je met behulp van oefeningen en metaforen om het zinloze gevecht met je vervelende gedachten, emoties en lichamelijke sensaties te staken. Dit geeft je ruimte om je aandacht te richten op de dingen die je belangrijk vindt in het leven, op je waarden. Het eindeloos vechten tegen onvermijdelijke omstandigheden gaat namelijk uiteindelijk ten koste van een waardevol en energiek leven.
Binnen ACT bestaan er 6 aandachtsgebieden:
- Acceptatie: het actief uitnodigen van vervelende gedachten, gevoelens en omstandigheden.
- Defusie: loskomen van je gedachten, zodat deze je minder snel zullen raken.
- Zelf als Context: een andere, meer flexibele relatie met jezelf creëren.
- Mindfulness: in contact komen met het hier en nu & oordeelloos gewaar zijn
- Waarden: ontdekken wat je werkelijk belangrijk vindt in het leven.
- Toegewijd Handelen: dingen gaan ondernemen op basis van je waarden.
Deze zes gebieden staan constant met elkaar in verband en vormen samen je psychologische flexibiliteit.
Waarom
Het doel van ACT is om je psychologische flexibiliteit te vergroten. Het valt niet mee om mens te zijn en het leven is nou eenmaal eerder een wervelwind dan een rustig briesje. Met die grotere flexibiliteit ben je beter in staat mee te bewegen met de grillen van het leven terwijl je je kunt richten op dat wat daadwerkelijk belangrijk voor je is. Belangrijk om te weten over ACT is dus dat het NIET als uitgangspunt heeft je gedachten, gevoelens of lichamelijke sensaties – ook als ze vervelend zijn! – te veranderen, maar om je er op een andere manier toe te verhouden.
Voor wie
ACT is een vorm van positieve psychologie, die niet puur kijkt naar het bestrijden van klachten, maar met een lichte, speelse en vrolijke toon zich richt op het verbeteren van vaardigheden van mensen. ACT kan baat hebben voor iedereen, jong en oud, snel of langzaam, met of zonder klachten. Iedereen die wil investeren in de kwaliteit van het leven, dit intenser wil beleven en bereid is op een nieuwe manier naar de eigen patronen te kijken kan aan de slag met ACT en een training/coaching volgen.
Vooral als je meer rust zoekt in je drukke bestaan, gehinderd wordt door spanning en stress, vaak piekerend door het leven gaat, last hebt van moeilijke emoties, weinig energie overhoudt en het idee hebt dat je niet kan handelen naar wat je echt belangrijk vindt of dit zelfs volledig uit het oog verloren bent, kan ACT wel eens een enorm verschil gaan maken in je leven.
Hoe, waar en wanneer
Zoals gezegd richt ACT zich op het verbeteren van vaardigheden. ACT zou je uiteindelijk als een levenswijze kunnen zien. Het leert je in een training of coachingstraject door middel van oefeningen, metaforen en daarbij horende inzichten en ervaringen gaandeweg om je gedachten en gevoelens niet te veranderen, maar om je anders te verhouden tot die gedachten en gevoelens. Dat betekent dus ook dat je ACT uiteindelijk altijd en overal toepast. In eerste instantie kun je een bij jou passende training/traject volgen waarbij we samen aan de slag gaan om je vaardigheden die leiden tot een grotere psychologische flexibiliteit te verbeteren. Daarna kun je het zelf op jouw eigen manier blijven toepassen in je leven.
ACT & Mindfulness
Zowel ACT als mindfulness houden zich bezig met bewustwording van eigen ervaringen en patronen alsook met de bereidheid om ruimte te maken voor alle gedachten, emoties en gewaarwordingen die zich voordoen (dus ook de vervelende) en deze als het ware te omarmen om een rijker en bewuster leven te leiden. Binnen de ACT hexaflex vormt mindfulness ook een eigen pijler. In mijn ogen is er echter een grotere overlap tussen ACT en mindfulness dan puur die benoemde pijler; ook in de overige pijlers komen in meerdere of mindere mate aspecten van mindfulness naar voren. Zo zijn bijvoorbeeld bereidheid en acceptatie kernaspecten van mindfulness. Mindfulness maakt in de praktijk veel gebruik van meditatieve oefeningen (kort en lang), ACT richt zich over het algemeen op wat kortere en vaak ervaringsgerichte oefeningen. Daarnaast ga je in ACT ook actief aan de slag om je waarden helder te krijgen om daar ook daadwerkelijk naar te gaan handelen.
Mindfulness en ACT zijn twee sterke op zichzelf staande vormen van positieve psychologie, die tegelijkertijd ook een prachtig verdiepend effect op elkaar kunnen hebben.
