Wat
Droog gezegd staat mindfulness voor het helemaal wakker zijn en zonder (voor)oordeel kunnen waarnemen wat er in het hier-en-nu plaatsvindt. Het is het volledig bewust zijn van en aandacht hebben voor het huidige moment of de huidige ervaring. Mindfulness gaat over het vermogen echt aanwezig te zijn; het vermogen om diep contact te maken met wat er is in de buitenwereld, maar ook in onszelf; het vermogen om open en ontvankelijk te zijn, onbevooroordeeld te ervaren wat er is. Het is een manier om mentaal bewuster te zijn van alles wat er nu gaande is en minder bezig te zijn met wat geweest is en wat nog komen gaan. We leven vaak onbewust op de automatische piloot en zijn met onze aandacht niet aanwezig bij wat er nu is, maar in het verleden of in de toekomst. Mindfulness is een vaardigheid die je kunt oefenen. Daarom noem ik het ook wel aandachttraining. Waar je aandacht is, daar ben je.
Waarom
Mindfulness helpt je om om te gaan met (lastige) emoties, om je verstand wijs te gebruiken, om te leren luisteren naar je hoofd EN je hart, om te leren loslaten en te accepteren wat je niet kunt veranderen, om je niet te veel te laten meeslepen in ons huidige vaak gehaaste en overprikkelde bestaan en je niet te laten overspoelen door de grillen van het leven.
Mindfulness traint je om je aandacht te sturen en hiermee leer je anders omgaan met je gedachten, je gevoelens en je fysieke sensaties. We streven vaak naar iets anders dan wat er nu is. We willen vervelende ervaringen vermijden of uit de weg ruimen, terwijl we fijne ervaringen opzoeken en deze graag vasthouden. Het kost veel energie om constant te vechten tegen wat je niet wilt of te streven naar wat je wel wilt. Mindfulness leert je de dingen te zien zoals ze zijn door op te merken en te observeren. Je verkent de automatische neigingen van ons denkende brein, je leert dat je gedachten en daaruit voortvloeiende emoties, hoe sterk ook, geen feiten zijn en je leert daarmee je ervaringen te accepteren. Het accepteren van de situatie zoals ze is wil absoluut niet zeggen dat we niets mogen veranderen. Mindfulness gaat niet over het passief ondergaan van het leven. Integendeel, alles wat je kan oplossen moet je vooral oplossen. Alleen wat niet (op dit moment) opgelost kan worden, kan je beter accepteren zoals het is. Door acceptatie komen we tot rust in het bewustzijn van wat er nu is. Dit maakt dat je effectiever kunt omgaan met stress, spanning en de wisselvalligheden van het leven, je je grenzen beter kunt herkennen en aangeven, je een positiever zelfbeeld krijgt en een stuk minder oordelend in het leven staat, je helderheid kunt vinden in je denken en rust kunt vinden in jezelf.
Voor wie
Mindfulness kan baat hebben voor iedereen, jong en oud, snel of langzaam, met of zonder klachten. Het geeft een ieder handvaten om bewuster en intenser te leven. Mindfulness training is geschikt voor iedereen die wil leren met grotere soepelheid mee te bewegen met het leven. Iedereen die wil investeren in de kwaliteit van het leven, dit intenser wil beleven en bereid is op een nieuwe manier naar de eigen patronen te kijken kan mindfulness beoefenen en meedoen aan een training.
Vooral als je meer rust zoekt in je drukke bestaan, gehinderd wordt door spanning en stress, vaak piekerend door het leven gaat, last hebt van moeilijke emoties en weinig energie overhoudt kan mindfulness wel eens een enorm verschil gaan maken in je leven.
Mindfulness heeft een bewezen positieve invloed bij het tegengaan of herstel van een burn out, depressie, slapeloosheid, angst- en paniekklachten en bevordert het algehele welzijn.
Hoe
Mindfulness is een vaardigheid die je kunt leren en versterken. Het vermogen om zonder oordeel het huidige moment waar te nemen kun je trainen. Er zijn tal van formele mindfulness oefeningen die met name bestaan uit meditatie oefeningen gericht op het trainen van je “aandachtsspier”. Daarnaast zijn er ook een boel informele oefeningen die je in je dagelijkse leven kunt toepassen. Beiden leren je gaandeweg niet om je gedachten en gevoelens te veranderen, maar om je anders te verhouden tot die gedachten en gevoelens.
Waar & wanneer
Mindfulness is eigenlijk veel meer dan een vaardigheid die je af en toe toepast, het is eerder een levenswijze. Dat betekent dus ook dat je mindfulness uiteindelijk altijd en overal toepast. In eerste instantie kun je een bij jou passende training/traject volgen waarbij de formele en informele oefeningen worden aangeleerd. Daarna kun je het zelf op jouw eigen manier blijven toepassen in je leven. Er zijn tal van mogelijkheden om na de training ook nog vaste oefenmomenten te houden, zoals korte bijeenkomsten en vervolgtrajecten via een trainer, meditatie avonden of retraites.
Wat is mindfulness (training) en wat is het volgens mij niet
Regelmatig krijg ik te maken met in mijn ogen misconcepties rondom mindfulness. Zo hoor ik bijvoorbeeld vaak dat het zou gaan om een ontspanningstechniek of dat mindfulness zweverig is. Al is ontspanning een vaak gehoord bijeffect van het beoefenen van mindfulness, het is niet het doel op zich. Integendeel, het kan goed zijn dat je in je beoefening onrust of weerstand tegen komt en gefrustreerd raakt omdat je niet direct de ontspanning of rust vindt waar je misschien zo naar op zoek bent. Daarnaast is mindfulness een manier om je aandachtsspier te trainen die je uiteindelijk zo zweverig of spiritueel kunt maken als je zelf wilt. In mijn training zul je daar echter weinig van terug vinden en vraag ik degenen die hun twijfels hebben of mindfulness wel iets voor hen is, zich niet te laten afschrikken door plaatjes van lotushoudingen en de geur van wierook, maar het een eerlijke kans te geven en met het volgende in het achterhoofd te beginnen: we rennen vooral rond en zijn altijd bezig. Ben je in staat om even tot stilstand te komen, zelfs voor maar heel even? Zou dat dit moment kunnen zijn? Wat zou er gebeuren als je dat deed?
Als laatste kom ik ook nog wel eens mensen tegen die het idee hebben dat mindfulness een soort wondermiddel is dat je als een pil inneemt, dat voor iedereen werkt en waardoor het leven je weer toelacht en je nooit meer zorgen zult hebben. Sorry, dat is het niet. Mindfulness en het deelnemen aan een training vragen inzet en moed, het werkt zeker niet voor iedereen en het leven is nou eenmaal vaak een wervelwind met ups en downs en alles daartussen in. Je kunt de golven niet stoppen maar je kunt wel leren surfen en dat is precies wat mindfulness je zou kunnen brengen.
